بسم الله الرحمن الرحیم

نکات اساسی برای برقراری ارتباطی مؤثر با افراد دارای معلولیت:

رفتار مؤدبانه :با افراد دارای معلولیت باید با رفتاری مناسب، باوقار، محترمانه و قابل‌احترام داشته باشیم. آداب گفت‌وگو هنگام گفت‌وگو با افراد دارای معلولیت مستقیم و چهره به چهره با وی صحبت کنیم. هنگام ملاقات با فرد دارای معلولیتی که از رابط ناشنوا استفاده می‌کند یا بر روی ویلچر نشسته است؛ پرسش‌های خود را بدون واسطه از خود او بپرسیم نه آنکه از رابط ناشنوا یا همراهش سؤال کنیم.

رفتار عادی و معقولانه :در برقراری ارتباط با افراد دارای معلولیت خیلی عادی مانند دیگران رفتار کنیم! نه مانند افراد خردسال با لحن و کلماتی کودکانه.

شیوه درخواست: اگر از افراد دارای معلولیت تقاضای داریم، با او در میان بگذاریم؛ نگران اینکه وی می‌تواند آن کار را انجام دهد یا خیر نباشیم. جلب اعتماد و اطمینان مقدم بر کمک کردن تجربه‌های ناخوشایند برخی افراد دارای معلولیت ممکن است، حمایت دیگران را تمسخر یا تحقیر ‌حساب کنند با رفتار مناسب، اعتماد، اطمینان آنها را جلب نمائیم.

خودداری از رفتار ترحم‌آمیز :کلماتی که بار معنایی منفی دارد در روحیه افراد دارای معلولیت تأثیر منفی به‌جا می‌گذارد. نمی‌توانی، قادر نیستی، ضعیف هستی، برایت خطر دارد،بگذار کمکت کنم و ... را به کار نبریم.

شناخت سوءاستفاده از معلولیت: ممکن است؛ رفتار ترحم‌آمیز مردم باعث سوءاستفاده برخی افراد دارای معلولیت با قصد شیادی، تکدی‌گری، کلاهبرداری و فرصت‌طلبی شود.

توجه به توانایی‌ها :معلولیت به معنای ناتوانی مطلق نیست، همه در زندگی فردی و اجتماعی دارای استعدادها و توانمندی‌هایی هستند که در شرایط مناسب شکوفا خواهد شد.

ارتباط شفاف و صادقانه :ابهام یا مشکل ارتباطی و تعاملی با افراد دارای معلولیت را بدون رودربایستی با او در میان بگذارید و برای رفع آن از خودش کمک بگیریم.

عدم کنجکاوی بی‌مورد: سؤال کردن درباره علت معلولیت، ورود بی‌دلیل به حریم خصوصی افراد دارای معلولیت است،اگر ضرورتی دارد، دلایل پرسش و محرمانگی اطلاعات را یادآوری کنیم.

درک شرایط خاص و محدودیت‌ها :به دلیل برخی محدودیت‌ها کُند انجام دادن کارها برای افراد دارای معلولیت طبیعی است با درک شرایط آ‌نها اجازه بدهیم با آرامش اعمال خود را انجام دهند.

آداب احوالپرسی در ملاقات با افراد دارای معلولیت: اجازه بدهید، ابتدا آنها دست بدهند. اگر این کار برایشان مشکل بود با تبسم و نشانه ادای احترام (دست بر سینه یا چشم گذاشتن) احوالپرسی کنیم.

اجتناب از برچسب زدن، توهین و تمسخر کردن :کلماتی مانند: دیوانه، منگول، عقب‌افتاده، خنگ، افلیج یا فلج، چلاق، کودن، احمق، تشنجی، کوتوله و … خطاب به افراد دارای معلولیت صحیح نیست، از آنها استفاده نکنیم. از عنوان معلولیت به‌جای اسم افراد برای معرفی یا شناساندن آنها جدا خودداری کنیم.

راه‌های صحیح کمک کردن:این افراد کمی از پیشنهاد کمک گرفتن ناراحت می شوند، نگران اینکه افراد دارای معلولیت، پیشنهاد کمک ما را توهین تلقی کنند، نباشیم. برخی افراد دارای معلولیت به دلیل تجربه‌های ناخوشایند، خجالت کشیدن یا ضعیف به نظر رسیدن، برای کمک گرفتن پیش‌قدم نمی‌شوند. مثلاً برای عبور از خیابان خیلی عادی از او بپرسیم: "اگر برای رد شدن از خیابان کمک نیاز دارید، من در خدمت هستم" تجهیزات توانبخشی شامل‌: ویلچر، عصا، عصای سفید، واکر و ... وسایل شخصی و حریم خصوصی افراد دارای معلولیت است. بدون اجازه به آنها دست نزنیم و جابه‌جایشان نکنیم.

 

#احترام به حریم اجتماعی به نشانه احترام، هنگام سخن گفتن روی زانو بنشینیم و با آنها هم ارتفاع شویم. از پارک کردن اتومبیل خود در محل پارک خودروی افراد دارای معلولیت حتماً پرهیز کنیم. از نشستن روی صندلی افراد دارای معلولیت در وسایل حمل و نقل عمومی خودداری کنیم. رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی از پذیرش مسافرانی که از ویلچر استفاده می‌کنند، خودداری نکنند. هنگام عبور از خط کشی عابر پیاده به سلامتی و ایمنی افراد دارای معلولیت ویلچرنشین توجه بیشتری نشان دهیم. توسعه دسترس‌پذیری فیزیکی حق عمومی افراد دارای معلولیت و وظیفه اجتماعی همه‌ی ماست، حتی‌المقدور به آن عمل کنیم. برای حذف موانع فیزیکی از معابر و گذرگاه‌ها و بوستان‌ها باید به حذف موانع ذهنی و ارتقا فرهنگ عمومی جامعه توجه کنیم. پذیرش توانایی‌ها و توانمندی‌های افراد دارای معلولیت بیش از اثبات آنها، به تغییر زاویه نگاه جامعه و مردم نیاز دارد.

رعد خیریه‌ای برای توانمندسازی افراد دارای معلولیت

متنی از بادصبا همراز سحرخیزان، همراه برنامه ریزان www.badesaba.ir

*شادی شهید علیرضا امینی نقندر صلوات.